قسە بکە، پاڵپشتی بکە و پارێزگاری لێ بکە پۆلی بەرلە قوتابخانە و منداڵانی قۆناغی سەرەتایی قوتابخانە 

ئاسایش لە دەوروبەری منداڵەکەت زیاد بکە

ڕێنمایی سادەی شارەزایان بۆ ئەو دایک و باوکانەی منداڵیان هەیە لە قۆناغی بنەڕەتی قوتابخانەدا (junior school).

هەنگاوی 1:
قسە لەگەڵ منداڵەکەت بکە

لێرەدا چەند ڕێنماییەکی شارەزایانمان کۆکردۆتەوە دەربارەی چۆنییەتی قسەکردن سەبارەت بە پۆرنۆگرافی بۆ منداڵێکی قۆناغی پێش چوونە قوتابخانە و قۆناغی سەرەتایی قوتابخانە. بەڵێ، بەداخەوە پێویستە قسەی لەبارەوە بکەین لەم تەمەنە بچوکەی منداڵاندا چونکە ئەمە شتێکی باوە کە منداڵان ڕووبەڕووی ئەمە دەبنەوە و تۆ دەتوانی زیانەکە کەمبکەیتەوە ئەگەر خۆت سەرەتا ئەم کارە بکەیت. بەڵام لەبری ناساندنی وشەی "پۆرن"، دەتوانی بڵێی وێنە و ڤیدیۆ کە کەسانی بە ڕووتی تیادایە.

گرنگە کە گفتوگۆکە ئاشنا بکەیت بەگوێرەی منداڵەکەت، چونکە منداڵانی هەمان تەمەن دەکرێ لە ئاستی جیاوازدابن. بە خۆشحاڵییەوە دەتوانی سەیرێکی ڕێنماییەکانی قوتابخانەی بنەڕەتی بکەیت، تاوەکو بزانیت ئێمە لێرەدا تیشک دەخەینە سەر چ شتێک.

ئایکۆنێکی ڕەش و زەرد لە بڵقێکی قسەکردن

لەکاتی گونجاوی خۆیدا قسە بکە!

– منداڵەکەم زۆر بچوکە.
– منداڵەکەم خولیای ئەم جۆرە شتانەی نییە.
– پێدەچێت بەم شێوە مەترسیدارییە نەبێت.
– منداڵەکەم هەموو شتێکم پێ دەڵێت.
– بیرکردنەوە لەمە مایەی ناڕەحەتی زۆرە.
– دەترسم کارەکە بە خراپ بشکێتەوە بەسەرما.
– دواتر ئەم کارە دەکەم.

بەبێ گوێدان: هەمیشە قسە بکە!

بەو شێوەیە دەتوانین یارمەتی منداڵان بدەین بەشێوەیەک کە تایبەت بێت بەوان و ڕەچاوی تەمەنیان بکەین.


ڕێنمایی سادەی شارەزایان بۆ ئەو دایک و باوکانەی منداڵیان هەیە لە قۆناغی بنەڕەتی قوتابخانەدا (JUNIOR SCHOOL):

  • زۆرێک لە منداڵانی قۆناغی پێش چوونە قوتابخانە و قۆناغی سەرەتایی قوتابخانە وشەی "پۆڕن" نازانن یان نازانن ماناکەی چییە. ئەگەر منداڵەکەت تا ئێستا گوێی لێ نەبووە، ئەو وشەیە مەڵێ، تاوەکو لە گوگڵ بەدوای وشەکەدا نەگەڕێن و ڕووبەڕووی پۆرنۆگرافی نەبنەوە. لەبری ئەمە، پێیان بڵێ کە هەندێک شت هەن لەسەر ئەنتەرنێت کە گونجاو نین تا لەلایەن منداڵان ببیندرێن. وەکو وێنە و ڤیدیۆ کە کەسانی بە ڕووتی تێدایە، کە تیایدا هەندێک کەس ڕێز لە هەندێک بەشی تایبەتی جەستەی کەسانی تر ناگرن و تەنانەت هەندێکجار ئازاری یەکتر دەدەن.

  • ئەگەر تا ئێستا منداڵەکەت فێر نەبووە، پێیان بڵێ کە کامە بەشی جەستە تایبەتن: ئەندامی زاوزێی نێرینە (کێر)، ئەندامی زاوزێی مێینە (قوز)، قوون، دەم، نێوانی ڕانەکان، و مەمک لە کچانی تەمەن گەورەتردا. هەروەها پێیان بڵێ کە بەشە تایبەتەکانی جەستەت هی خۆتن و تەنیا کەسەکان خۆیان دەتوانن دەست لە بەشە تایبەتەکانی جەستەی خۆیان بدەن. هەروەها گرنگە کە بڵێیت هەموو بەشەکانی جەستە پێویستە ڕێزیان لێ بگیرێت و هیچ کەسێک نابێت بەشێوەیەک دەستت لێ بدات کە هەست بە ناڕەحەتی بکەیت.

    بەگوێرەی ئاژانسی نیشتیمانی سویدی بۆ مەنهەجی خوێندن و پەروەردە، پێویستە منداڵان لە قۆناغی پێش چوونە قوتابخانە فێری بەشە تایبەتەکانی جەستە بکرێن. زۆرێک لە دایەنگەکانی پێش چوونە قوتابخانە هەندێک شت بەکاردەهێنن بە ناونیشانی ““Stopp min kropp ”” لەلایەن منداڵان بپارێزن (from Save the Children). بابەتەکە ئامادەیە تاوەکو داونلۆد بکرێت ئەگەر دەتەوێ لەگەڵ منداڵەکەتدا بەکاری بهێنیت.

  • کاتێک ئێمە وەکو کەسێکی تەمەن گەورە داوای ڕەزامەندی دەکەین، ئەوە پیشان دەدەین کە تایبەتمەندێتی جەستەی منداڵەکە و کەسانی تریش گرنگە و شتێکە کە هیچ قسەیەک هەڵناگرێت. پەیوەندی جەستەیی پێویستە هەمیشە هەستی خۆشی لای هەموو کەسە بەشداربووەکان لەم پەیوەندییە درووست بکات، لە پێش پەیوەندییەکە و لەمیانی و دوای پەیوەندییەکەش. یەکێک لە نمونەکان ئەوەیە کە لە باوەشی گرتنی پێشکەش بکەیت بەکارهێنانی وشە و زمانی جەستە و چاوەڕێ بکە تاوەکو منداڵەکە "نیشانە بەڵێ یان نەخێر" دەردەبڕێت. بەو شێوەیە منداڵ فێردەکەین کە پێویستە ڕێز لە جەستەی خۆیان و کەسانی تریش بگیرێت.

  • ئەوە فێری منداڵەکەت بکە کە ئەم کارە دەوەستێتە سەر ئەو کەسەی دەستپێشخەری جەستەیی وەردەگرێت تا ڕەزامەندی بدات. بۆ نمونە، دەتوانی بە منداڵەکەت بڵێیت، "ئەگەر دەتەوێ کەسێک لە باوەش بگریت یان ختوکەی بکەیت، سەرەتا پرسیاریان لێ بکە کە ئایا تۆش دەتەوێ ئەم کارە بکەیت." بۆ نمونە، دەکرێ منداڵەکە پرسیار بکات: "ئایا دەتەوێ لەباوەشت بگرم؟"، "ئایا ئەمە بەلاتەوە ئاساییە؟" یان "ئایا دەتەوێ ختوکەت بکەم؟".

    ئەگەر منداڵەکەت لە هەر تەمەنێکدا بێت و فێری بکەیت، دەکرێ کارێکی ئاسانتر بێت تاوەکو نەخێر قەبوڵ بکات. دەکرێ منداڵەکە هەست بە ڕەتکردنەوە بەم شێوەیە نەکات ئەگەر پرسیارێک بکەن بۆ زانینی بارودۆخەکە. پێیان بڵێ کە شتێکی زۆر ئاساییە ئەگەر هەست بە خەمباری، تووڕەیی یان بێ هیوایی بکات کاتێک وەڵامی نەخێری دەدرێتەوە. لەگەڵ ئەوەشدا پێویستە ڕێز لە وەڵامی نەخێر بگیرێت. پێیان بڵێ کە وشەکانی وەکو "ئێستا نا"، "چاوەڕێ بکە"، و "بوەستە" دەکرێ ئەمانەش بە مانای نەخێر بێن. هەندێک لە دایەنگەکانی پێش قوتابخانە کار لەسەر پەرتووکی یەکسانی دەکەن “Okej med dig؟" [لای من ئاساییە؟]، کە ئەمەش لەبارەی ڕەزامەندیدانە. ئەگەر دەتەوێ بەکاری بهێنیت، بەردەستە بۆ داونلۆد کردن.

  • هەروەها گرنگە بە منداڵەکەت بڵێیت زۆر ئاساییە لای ئەوان ئەگەر بڵێت نەخێر، تەنانەت ئەگەر ئەمە کەسەکەی تر بێ هیوا بکات. بیرۆکەیەکی باشە ئەگەر خۆت و منداڵەکە بەیەکەوە چەند وەڵامێک ئامادە بکەن بۆ ئەوکاتەی ناتانەوێ پەیوەندی جەستەیی درووست بکەن لەگەڵ کەسێکدا. نمونەیەک دەکرێ ئەمە بێت "نەخێر سوپاس، من ئەمڕۆ چیتر ناتوانم باوەش بەکەسدا بکەم" یان "فەرموو ئەمە 'های فایڤ' لەبری ئەمە".

  • زۆربەی زۆری منداڵان ئاگاداری کەسێکی تەمەن گەورە ناکەنەوە ئەگەر ڕووبەڕووی پۆرنۆگرافی ببنەوە. بۆئەوەی ئەگەری ئەوە زیاد بکەیت کە منداڵ ئەمەت پێ بڵێت، دەکرێ پرسیار لە منداڵەکە بکەیت کە هەست بە سەلامەتی لەلای کامە کەسی تەمەن گەورە دەکات لە بارودۆخی هەمەجۆری ئاساییدا. پرسیار: "ئەگەر شتێک لە قوتابخانە ڕووبدات و ناڕەحەتت بکات، حەز دەکەیت زیاتر قسە لەگەڵ کێدا بکەیت لە قوتابخانەدا؟" باسی شوێنەکانی تریش بکە وەکو یانەی دوای قوتابخانە، چالاکی کات بەسەربردن، لە ماڵی هاوڕێ نزیکەکانیدا، هتد.

    بیرۆکەیەکی باشە کە ئەم ڕاهێنانە دووبارە بکەیتەوە هەموو سێ مانگ جارێک تاوەکو لە بیرەوەری منداڵەکەدا بمێنێتەوە و بۆ نمونە منداڵەکە بتوانێت بیر لە کەسێکی نوێ بکاتەوە ئەگەر سەرکردەی یانەی دوای قوتابخانە بڕوات. ئەگەر منداڵەکە پێشوەختە بیری لەمە کردبێتەوە، ئەوا ئەگەری هەیە بچێتە لای کەسێکی تەمەن گەورە کاتێک شتێک ڕوودەدات و دەبێتە مایەی ناڕەحەتی. بەهەمان شێوە چونکە ئاسانترە کە لە باڵەخانەیەک بچیتە دەرەوە کاتێک ئاگری تێدا دەکەوێتەوە و تۆش لە بیرەوەریتدا دەزانیت کە دەرگای دەرچوون لە کوێیە.

    ئەگەری زیاترە کە منداڵەکە قسە بکات ئەگەر کەسی تەمەن گەورەی سەلامەتیان پێ بگوترێت بەوەی کە ئەوان هەڵبژێردراون و کاردانەوەیەکی گەرمیان لەبەرامبەردا هەبووە. پاشان، بەشێوەیەک لە شێوەکان دەستیان بە گفتوگۆ کردووە و دەکرێ زۆر ئاسانتر بێت کە بوێری هەبێت و ئەم شتە بە کەسی تەمەن گەورە بڵێت ئەگەر شتێک ڕووبدات و ناڕەحەتی بکات. بۆیە، هانی منداڵەکەت بدە کە ئەم شتانە بە کەسانی تەمەن گەورەی هەڵبژێردراویان بڵێن.

  • زانینی ئەوەی کە منداڵێک ڕووبەڕووی پۆرنۆگرافی بووەتەوە، دەکرێ ببێتە مایەی سەرهەڵدانی هەست و سۆزی بەهێز لەلای گەوران. ئەگەر ئەمە ڕووبدات، گرنگە کە هەستەکانی خۆت ڕابگریت و بەتەواوی سەرنج بخەیتە سەر هەستەکانی منداڵەکە. گوێ لە هەستی منداڵەکەت بگرە، پرسیاری کراوەی ئاڕاستە بکە بۆ دەستکەوتنی بیرۆکەیەک دەربارەی ئەوەی منداڵەکە بینیویەتی و کاردانەوەی چۆن بووە. بە ئارامی قسە بکە و وا پیشان بدە کە تووڕە نابیت. هەروەها ئەوە پیشان بدە کەوا دەتوانی گوێ بگریت ئەگەر منداڵەکە هەر شتێکت پێ بڵێت و ئەوەی کە هەمیشە یارمەتی و پاڵپشتی منداڵەکە دەکەیت. دڵنیابە لەوەی کە منداڵەکە خاڵی دەکەیتەوە لە هەستکردن بە تاوان و شەرمکردن.

    ئەوەت لەبیربێت کە منداڵان نایانەوێت گەوران خەمبار و تووڕە بکەن و ئەوەی کە کاردانەوەی بێزارکەر دەکرێ مانای ئەوەبێت کە ئەگەر لە جاری داهاتوودا ڕووبەڕووی پۆرنۆگرافی بوویەوە ئەوا نایەوێت پێت بڵێت. ئامانجی ئەمە بریتیە لەوەی کە منداڵەکە لە جاری داهاتوودا بوێری هەبێت قسە لەبارەی ئەمە بکات و بیەوێت کە بە بەردەوامی گفتوگۆ لەبارەی ئەم بابەتە لەگەڵ تۆدا بکات هاوشان لەگەڵ هەڵکشانی تەمەنی. سوپاسی منداڵەکە بکە لەسەر ئەوەی پیشانی داوە متمانەی بە تۆ هەیە و بوێری هەبووە ئەمەت پێ بڵێت و پێی بڵێ کە تۆ دڵخۆشیت قسەت لەگەڵدا دەکات دەربارەی ئەو شتەی ڕوویداوە.

    هەمیشە سەرنجت لەسەر منداڵەکە بێت دانبنێ بە هەستەکانی منداڵەکە لە هەموو گفتوگۆیەکدا، جا ئەگەر منداڵەکە ڕووبەڕووی پۆرنۆگرافی بووبێتەوە بەبێ ویستی خۆی، یان خۆی گەڕانی بۆ پۆرنۆگرافی لە ئەنتەرنێتدا کردبێت، یاخود کەسانی تری دیبێت کە سەیری پۆرنۆگرافیان کردبێت یان تەنیا بەپەرۆش بێت بۆ بابەتەکە.

  • Di pornoyê de bi gelemperî nijadperestî heye ku di pirraniya çarçoweyên din de ne xeyal e. Li ser gelek malperên pornoyê hûn dikarin wek mînak. li ser bingeha nijadê kîjan kesên ku hûn dixwazin temaşe bikin hilbijêrin. Vîdyoyên pornoyê bi gelemperî li kategoriyên wekî "Japonî", "Ereb" û "Hindî" hwd têne dabeş kirin. 

    Pîşesaziya pornoyê jî bi gelemperî trajediyên di civakê de cinsî dike. Wek mînak hate afirandin. Pornoya BLM (Jiyanên Reş Girîng e), pornoya penaberan û pornoya korona bi her trajediyê ve girêdayî ye.

    Nîjadperestiya pornoyê bi gelemperî, mîna celebên din ên pornoyê, ji hêla cîhana mezinan ve bi tevahî nayê şîrove kirin û zarok bi bandoran re tenê dimînin . Lêbelê, tiştê ku zarok dikare bibîne, bişkoka mîna normalîzekirinê ye, mînakî "Xulamê tazî ya Rojhilatî ya li ser çokên xwe fêrî mêjkirina dîkê kir" ku li ser Pornhub, 1ê Çile 2023, 72% hez dike. Zêdetir li ser nîjadperestiya pornoyê bixwînin vir .

  • Bi taybetî girîng e ku meriv balê bikişîne ser nirxa bêdestûr û wekhev a hemî mirovan ji bo zarokên herî piçûk ên ku di derheqê bandorên di pornoyê de dijwariyek zêde heye. Bi zarokê xwe re bi awayek erênî li ser cûdahiyan bipeyivin . We peywirek pir girîng heye ku hûn bingehek bihêz ava bikin ku li hember bandora pornoyê berxwedanê dide zarokê we. 

    temrîn tevlêbûna erênî

    Bi pirskirina pirsên tevhevkar ên hêsan, hûn dikarin ji zarokê xwe re bibin alîkar ku ji xwe re li ser aliyên erênî yên bi eslê xwe cûda bifikire. 

    • Tiştê çêtirîn ji bo dîtina cûda çi ye?

    • Zarok di pola we de bi kîjan zimanan dikarin biaxivin?

    • Hûn bi zimanên din kîjan peyvan dizanin?

  • Pêdivî ye ku em bi zarokan re di derbarê naveroka pornoyê de hûrgulî bin da ku bi qasî ku pêkan rehetiyek çêbibe - bêyî ku pir zêde bêje - bijare berî ku ew werin eşkere kirin. Ji wan re bêje ku li ser înternetê tiştên ku divê zarok nebînin hene, wek mînak. fîlim û wêneyên bi tazî yên ku mirov bi awayekî xerab tên dermankirin ji ber ku rengê çermê wan cuda ye. Diyar bike ku mixabin hinek kes hinekan diêşînin û li hember hev xerab in û ev pir xerab e. Zehf bikin ku ji ber ku ew ji zayendek diyar in an jî bi rengekî diyar xuya dikin nerast e ku meriv tiştekî bêje an zirarê bide yekî. Ji wan re bêje ku eger hûn tiştekî weha bibînin, divê hûn her gav biçin cem mezinekî ku zarok pê re ewle ye û ji wan re bêje

  • "بە زەحمەت یاسایی" و "هەرزەکار" هەندێک لە گەورەترین ئاڕاستەکانن لە هەندێک لە بەناوبانگترین ماڵپەڕە سەرەکییەکان کە ملیۆنان فیلمیان تێدایە کە بۆ هەموو کەسێک بەخۆڕاییە بەبێ گوێدانە تەمەن. لەبەر ئەوە، ئاساییە کە منداڵان هەر لە تەمەنی پێش قوتابخانە و قوتابخانەی سەرەتاییدا تووشی ئەم جۆرە نەخۆشییە ببن، بۆ نموونە لەلایەن منداڵێکی گەورەترەوە لە پیشاندانی قوتابخانە.

    ڤیدیۆی دوو لە بەناوبانگترین ماڵپەڕەکانی جیهان بریتین لە:

    "SisLovesMe - Shy Stepsister with Puffy Nips Mazy Myers Her Tiny Pussy Stretched by Stepbro" - 34.4K views، 87٪ لایک. لە ڕێکەوتی January 11، 2023 لە Youporn.

    "باوکی زڕباوک هەرزەکارێکی بچووک نەفرەت دەکات چونکە ژنەکەی ناتوانێت" - 10.9 ملیۆن بینەر 87٪ لایک دەکات لە ڕێکەوتی January 11، 2023 لە Pornhub.

  • ئەم جۆرە فیلمانە زۆرجار لە لاپەڕەکانی پێشەوە بەرز دەبنەوە هەر کە منداڵەکان دەچنە ناو ماڵپەڕەکان و شتێکی باوە بۆ ئەو منداڵانەی کە لە تەمەنی قوتابخانەی سەرەتاییدان کە ڕووبەڕووی ئەوە دەبنەوە کە پێی دەوترێت "ئینسێست"، بۆ نموونە لەلایەن منداڵێکی گەورەترەوە لە پیشاندانی قوتابخانە. لەوانەیە زۆر زیانبەخش بێت بۆ منداڵان کە لە کوێ دەردەکەون وەک گەورەکان یان خوشک و براکان دەستدرێژی دەکەنە سەر منداڵان. زیاتر بخوێنەوە لە بەشی زانیاری ئێمەدا چۆن منداڵان تووشی دەبن؟ ئەمە کێشەیەکی ئاڵۆز و جدییە. ئەگەر پێت وایە منداڵێک دەرکەوتووە و هەست بە باشی ناکات، ئێمە پێشنیاری ئەوە دەکەین کە داوای یارمەتی پیشەیی بکەیت، بۆ نموونە لە ڕاوێژکاری قوتابخانە. بۆ زانیاری زیاتر، بزانە چۆن منداڵان تووشی کۆرۆنا دەبن؟

    بە شێوەیەکی گشتی، ئامۆژگاری شارەزایانی دیکە لێرەدا جێبەجێ دەکرێت: بە ئارامی قسە بکە، هەر تاوانێک یان شەرمەزارییەک هەڵبگرە، گوێ لە هەستەکانی منداڵەکە بگرە، هەوڵ بدە هەستەکانی خۆت نەگوازیتەوە. 

    لەگەڵ منداڵەکەدا دووبارەی بکەرەوە کە پینیس، ژنەکە، پشت، دەم، قوڕگ، ڕیخۆڵەی ناوەوە و مەمک بۆ کچانی گەورەتر بەشێکی تایبەتی جەستەیە. زیاتر بخوێنەوە دەربارەی بەشەکانی جەستەی تایبەت، پاکی جەستەیی و "وەستان!" لە ڕزگارکردنی منداڵان، ڕزگارکردنی منداڵان، ڕزگارکردنی منداڵان و ترێکابلینۆڵ.

    هەوڵبدە بزانیت کە ئایا منداڵەکە لە ڕێگەی پرسیاری کراوەوە تووشی بووە و بەبێ ئەوەی وشەکە بڵێت، ئەگەر منداڵەکە ئەو وشەیە نازانێت. دەتوانن باشتر بێژەی بکەن؟ یا بە زاراوەیەکی تر؟ بێژە کردنی child بە ئینگلیزی 



  • بەداخەوە وێنە و ڤیدیۆ هەیە لەسەر ئینتەرنێت کە گەورەکان دەست لە بەشەکانی جەستەی تایبەتی منداڵان دەدەن، ئەمە هەڵەیە و نابێت بەو شێوەیە بێت. ڕوونی بکەرەوە کە باش نییە بۆ منداڵان کە وێنە یان ڤیدیۆی گەورەکان یان منداڵانی دیکە ببینن کە دەست لە بەشەکانی جەستەی تایبەتی منداڵان یان گەورەکان دەدەن. 

    بۆ منداڵەکە ڕوون بکەرەوە کە هیچ کەسێکی پێگەیشتوو یان هیچ منداڵێک ڕێگەپێدراو نییە دەست لە بەشەکانی جەستەی تایبەتی خۆی بدات، وێنە بگرێت یان وێنە بگرێت یان داوا لە منداڵەکە بکات دەست لە بەشە تایبەتییەکانی جەستەی منداڵەکە بدات.

    چەند نموونەیەک بۆ ئەوەی ببێت بە دیاریکراو و منداڵەکە تێدەگات دەربارەی کامیانە. بۆ نموونە، دەتوانیت بە منداڵەکە بڵێیت: "نەک مامۆستا، سەرکردەی کات بەسەربردن، ڕاهێنەری تۆپی پێ، خوشک و براکانی هاوڕێیەک یان دایک و باوک، ئامۆزاکان یان هەر کەسێکی تر لە خێزانەکە. 

  • هەرگیز ئەوە تاوان و بەرپرسیارێتی منداڵەکە نییە ئەگەر ئەمە ڕووبدات. پێیان بڵێ کە ئاساییە بۆ منداڵان کە هەست بە خراپی و دڵتەنگی بکەن، وە ئاساییە هەست بە دڵتەنگی بکەیت و هەست بە خراپی بکەیت. بە منداڵەکە بڵێ کە گرنگە منداڵەکە بە گەورەیەک بڵێت کە هەست بە سەلامەتی دەکات لەگەڵی ئەگەر ڕوویدا.

    داوای یارمەتی پیشەیی بکە ئەگەر پێویست بکات. ئێمە هەمیشە داواتان لێدەکەین کە ڕاپۆرت بدەن بە پۆلیس ئەگەر منداڵێک ڕووبەڕووی تاوانێک بووبێتەوە.


  • هەندێکجار منداڵان هەست بە تاوان و شەرم دەکەن کاتێک سەیری پۆرنۆگرافی دەکەن و کارێکی گرنگە بۆ گەوران کە منداڵان لەم هەستانە خاڵی بکەنەوە. ڕێگایەکی ئەنجامدانی ئەمە ئەوەیە کە پێیان بڵێن ئەمە هەرگیز "سوچی" منداڵەکە نییە ئەگەر سەیری پۆرنۆگرافییان کردبێت، هەروەها لەڕێگەی پیشاندانی ئەوەی کە تووڕە نابین. ڕێگایەکی تر ئەوەیە بە منداڵەکە بڵێین ئەمە کاری گەورانە کە منداڵان بپارێزن لەو شتانەی گونجاو نییە ئەوان بیبینن لەسەر ئەنتەرنێت و باشترین هەوڵی خۆت دەدەیت بۆ دڵنیابوونەوە لەوەی ئەمە جارێکی تر ڕوونەدات.

  • منداڵان پێویستییان بە ڕوانین، یارمەتی و بەشداری باوانیان هەیە لە جیهانی ئۆنلاینیان بەهەمان شێوەی جیهانی دوور لە ئەنتەرنێتیان. لە هەردوو جیهاندا هەمان گرنگی پێدان پیشان بدە لەسەر ئەوەی منداڵەکەت ئەنجامی دەدات. لە تەنیشت منداڵەکەت دابنیشە لەوکاتەی ئەنتەرنێت بەکاردەهێنێت و پرسیار بکە کە خەریکی چییە. پرسیار لە منداڵەکەت بکە کە ئایا دەیەوێت ئەو شتانەت پیشان بدات کە پێکەنیناوین و بەرنامە و یارییەکانت فێر بکات. پیشاندانی گرنگی پێدان ڕێگایەکی گرنگە بۆ بنیادنانی متمانە و بەدەستهێنانی تێڕوانینی منداڵەکەت. دوای ئەمە، دەبێتە شتێکی سروشتی ئەگەر قسە لەبارەی شتی تری جیاوازی ناو ئەنتەرنێت بکەیت، لەوانە ئەو شتانەی دەبنە مایەی ناڕەحەتی زیاتر.

  • ئێمە ڕاتدەسپێرین بەوەی پابەند بیت بە ڕاسپاردەکان بەگوێرەی تەمەن لە سەکۆ هەمەجۆرەکانی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان. بەشێوەیەکی ئاسایی ئاسانترە ئەگەر بگەیتە ڕێککەوتنێک لەسەر ئەمە لەگەڵ دایکان و باوکانی تردا لە قوتابخانەی منداڵەکەت، یانەی دوای قوتابخانە یان گروپی هاوڕێیان بەرلەوەی منداڵان تەلەفۆنیان هەبێت و هەژماری تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان درووست بکەن.

  • ئشتێکی باوە کە منداڵان لینک بۆ یەکتر دەنێرن دەربارەی ئەو بابەتانەی کە دۆستی-منداڵان نین، وەکو لینکی سایتە پۆڕنەکان. بە منداڵەکەت بڵێ کە لینک لە کەسانی تردا دەکرێ ببێتە مایەی ئەو شتانەی ترسناکن و وات لێ دەکات هەستی خراپت لەلا درووست ببێت و پێویستە هەمیشە منداڵەکەت داوا لە کەسێکی تەمەن گەورە بکات ئەگەر دڵنیا نەبێت بەرلەوەی کلیک لەسەر لینکەکە بکات. پێیان بڵێ کە تۆ هەرگیز تووڕە نابیت ئەگەر شتێک ڕووبدات کە منداڵەکە هەست بە ناڕەحەتی بکات. منداڵەکە خاڵی بکەوە لە هەستکردن بە تاوان و شەرمکردن کە دوچاری دەبێتەوە، ئارام بە و گوێ بۆ منداڵەکە بگرە.

  • کاتێک منداڵەکەت دەست دەکات بە پەیوەندی کردن بە تۆڕە کۆمڵایەتییەکان لەسەر تەلەفۆنی خۆیدا یان لەسەر تەلەفۆنی خوشک/برایەکی گەورەتری، یان لەسەر تەلەفۆنی هاوڕێیەکیدا، مەترسی هەیە کە منداڵەکە دەکرێ پەیوەندی پێوەبکرێت لەلایەن کەسانی تەمەن گەورە کە دەیانەوێت زیان بە منداڵەکە بگەیەنن لەڕێگەی ئەو شتەی کە پێی دەگوترێت گرومینگ (grooming). وریابە دەربارەی پەیوەندی کردنی منداڵەکەت بە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان. کەسانی گەورە هەن کەوا نامە و وێنەی ڕووت دەنێرن بۆ منداڵ یان داوا لە منداڵەکە دەکەن کە وێنەی ڕووتی خۆیان بنێرن یان وێنەی ڕووتی خوشک و براکان یان هاوڕێکانیان بگرن و بۆیان بنێرن. بۆیە گرنگە منداڵان فێربکرێن دەربارەی بەشە تایبەتەکانی جەستە و پێیان بگوترێت کە هیچ کەسێک ڕێگەی پێ نەدراوە داوای وێنەگرتن لە منداڵ بکات و وێنەی بەشە تایبەتەکانی جەستەی بنێرێت. هەروەها پێیان بڵێ کە هاوبەشی بە زانیاری تایبەت نەکەن وەکو ناو، ناونیشانی ماڵەوە، قوتابخانە، هتد.

    یارمەتی منداڵەکەت بدە لە تۆمارکردنی ناوی بەکارهێنەر لە تۆڕی کۆمەڵایەتی بە بەکارهێنانی ناوی خۆی، چونکە ئەمە مەترسی ئەوە کەمدەکاتەوە کە ئەو کەسەی دەیەوێ زیانی پێ بگەیەنێت، بەدوایدا بگەڕێت. هەروەها یارمەتی بدە لە چالاک کردنی گۆڕینی تایبەتمەندێتی لەسەر هەژماری منداڵەکەتدا.

    پێیان بڵێ کە تۆ هەرگیز تووڕە نابیت ئەگەر شتێک ڕووبدات و تۆ هەمیشە یارمەتی دەدەیت و پاڵپشتی دەکەیت. منداڵەکە خاڵی بکەوە لە هەستکردن بە تاوان و شەرمکردن و سوپاسی منداڵەکەت بکە لەسەر ئەوەی متمانەی بە تۆ هەیە کە پێت دەڵێت. یارمەتی پیشەیی بەدەست بهێنە، بۆ نمونە لە ئەنجومەنی ڕاوێژکاری قوتابخانە.

    دەتوانی زانیاری زیاتر بخوێنیتەوە دەربارەی وێنەی ڕووت و گرومینگ و ئامۆژگاری زیاتر لە وێبسایتی پۆلیسی سویدی. ئەگەر گومان دەکەیت کە تاوانێکی سێکسی لە دژی منداڵێک بەشێوەی ئۆنلاین ئەنجامدراوە، پێویستە هەواڵ بە پۆلیس بدەیت.

  • بە منداڵەکەت بڵێ کە هیچ کەسێک ڕێگەی پێنەدراوە وێنەی ڕووتی بەشی تایبەتی جەستە بۆ منداڵ بنێرێت یان داوا لە منداڵ بکات وێنەی ڕووت بنێرێت. پێی بڵێ ئەگەر ئەمە ڕووبدات، گرنگە کە منداڵ بچێتە لای کەسێکی تەمەن گەورە کە هەست بە سەلامەتی دەکات لای ئەو کەسە و ئەمەی پێ بڵێت. ئەوە ڕوونبکەوە کە ئەگەر وێنە یان ڤیدیۆ بنێرێت ئەوا دەسەڵاتی بەسەردا نامێنێت و دەکرێ بە ئاسانی لە ئەنتەرنێتدا بڵاوببێتەوە و تاهەتایە لەوێدا بمێنێتەوە.

    دەکرێ وێنە و ڤیدیۆی ڕووتی منداڵان ببرێتە سایتە پۆڕنەکان و دەکرێ زۆر زەحمەت بێت تا لەوێدا لاببرێن و دەکرێ دووىارە ئەپلۆد بکرێنەوە. دەکرێ منداڵان یارمەتی بەدەست بهێنن لەوەی هەوڵ بدەن وێنەی ڕووت بسڕنەوە کە لە ئۆنلایندا بڵاوبووەتەوە لەم سایتە dittecpat.se.

    پێیان بڵێ کە تۆ هەرگیز تووڕە نابیت ئەگەر شتێک ڕووبدات و تۆ هەمیشە یارمەتی دەدەیت و پاڵپشتی دەکەیت. ئەوە ڕوونبکەوە کە ئەمە هەرگیز سوچی منداڵەکە نییە ئەگەر کەسێک وێنەی ئەوی بڵاوکردەوە. منداڵەکە خاڵی بکەوە لە هەستکردن بە تاوان و شەرمکردن و سوپاسی منداڵەکە بکە لەسەر ئەوەی متمانەی بە تۆ هەیە کە پێت دەڵێت. یارمەتی پیشەیی بەدەست بهێنە ئەگەر پێویستیت پێی هەبوو.

  • لە هەموو ڕۆژێکدا قسە بکە کە بۆ هەردووکتان مایەی ئاسوودەیی بێت. بۆ نمونە، بەشێوەیەکی ئاسایی گفتوگۆکردن بەباشی بەڕێوەدەچێت کاتێک هەردووکتان بەیەکەوە دەچن بۆ شوێنێک یان کارێک بەیەکەوە دەکەن، وەکو پیاسەکردن یان چێشت لێنان. نمونەی پرسیارەکان بۆ دەستپێکردنی گفتوگۆ:

    • گرنگیدان پیشان بدە بە ئەنتەرنێتی منداڵەکە. پرسیار بکە لە منداڵەکە کە حەزی لە چییە و داوای لێ بکە ئەوەت پیشان بدات کە ئەنجامی دەدات و سەیری دەکات. 

    • وەکو کەسی سێیەم پرسیار بکە. ئایا هیچ کەسێک لە پۆلەکەیان سەیری ڤیدیۆی کردووە کە کەسی ڕووتی تێدایە یان پیشانی دراوە؟

    • پرسیار بکە ئایا منداڵەکە بەپەرۆشە دەربارەی سێکس و چ شتێک لەبارەی سێکس دەزانێت و حەز دەکات چ شتێک لەم بارەوە بزانێت. دەتوانی بڵێیت کە تێدەگەیت لەوەی ئەگەر منداڵەکە بەپەرۆش بێت لەوەی بزانێت جەستە چۆنە یان ئەگەر کەسێک سێکس بکات چۆن دەبێت.

    ڕێگایەکی گونجاو بۆ دەستپێکردنی گفتوگۆکە ئەوە کە وەکو خاڵی دەستپێک کەسی سێیەم بەکاربهێنیت. بۆ نمونە، پەرتوکێکی گونجاو لەڕووی تەمەن یان وتارێک لەسەر مێزی چێشتخانە دابنێ، وەکو فۆڵدەری پاراستنی منداڵان “ڕێز (Respect)! جەستەی خۆم!” لەبارەی ڕەزامەندی منداڵە بچوکەکان.

  • تۆ بەخۆشحاڵیەوە دەتوانی بخوێنیتەوە، بەڵام وابیرمەکەوە کە پێویستە کەسێکی کارامەبیت تاوەکو قسەکردنە گەورە نایابەکە بکەیت. ئەگەر وا بیر دەکەیتەوە، زۆرجار ئەمە ڕوونادات یان ڕوودەدات دوابەدوای ئەوەی منداڵەکە بۆ یەکەم جار ڕووبەڕووی پۆرنۆگرافی دەبێتەوە نەک پێش ئەمە. هیچ یەکێک لە ئێمە لەم بوارەدا کارامە نییە، کە ئەمەش خۆی لەخۆیدا بە خێرایی ڕووناکی گەشەدەکات. بۆ نمونە، پیشەسازی پۆرنۆگرافی بە بەردەوامی ڕێگای نوێ دەدۆزێتەوە بۆ بەبازاڕکردنی خۆی و ئاڕاستەی نوێ هەن سەبارەت بە ناوەڕۆکەکەی. شتە گرنگەکە ئەمەیە کە نابێ هیچ منداڵێک بەتەنیا بەجێ بهێڵدرێت تاوەکو ئەزمەنی پۆرنۆگرافی بکات کە ئەمەش دەکرێ ئازاربەخش بێت. بۆیە قسەکردنەکە دوامەخە!

  • ئەگەر وا هەستت کرد کە گونجاو نییە (مایەی شەرمە) قسە لەگەڵ منداڵەکەت بکەیت، ئەوەت لەبیربێت کە ئێوە پێشووتر قسەتان کردووە لەبارەی ئەو شتانەی مایەی ناڕەحەتی بوون، لەوانە ئەگەر منداڵەکە ئەزمونی شتێکی قێزەون بکات لەسەر تەلەڤزیۆن یان کەسێک سووکایەتی پێ دەکرێت لە قوتابخانەدا. تۆ منداڵەکەی خۆت دەناسیت. متمانە بە پەیوەندی نێوانتان بکە و متمانەت بەخۆت هەبێت کەوا ڕێگاکەی خۆت لەم گفتوگۆیەشدا دەدۆزیتەوە. زۆرجار منداڵان دەیانەوێت قسە لەگەڵ گەوران بکەن دەربارەی ئەزمونی بەهێزی ئەرێنی و نەرێنی، بەڵام هەمیشە خۆیان بابەتەکە ناخەنەڕوو. هەربۆیە گرنگە بۆ ئێمەی تەمەن گەورە کە ناوناوە قسەیان لەگەڵدا بکەین!

گرنگە کە گفتوگۆکە ئاشنا بکەیت بەگوێرەی منداڵەکەت، چونکە منداڵانی هەمان تەمەن دەکرێ لە ئاستی جیاوازدابن. بە خۆشحاڵییەوە دەتوانی سەیرێکی ڕێنماییەکانی قوتابخانەی بنەڕەتی بکەیت، تاوەکو بزانیت ئێمە لێرەدا تیشک دەخەینە سەر چ شتێک.

ڕێنماییەکانی شارەزایان گەشەیان پێدراوە بە ڕاوێژکردن لەگەڵ شارەزایانمان لە پڕۆژەی سندوقی پارەی میرات [سندوقی پارەی میراتی سویدی] ئاسایی نوێ، لەوانە:

لین هید (Linn Heed)
دەرونناسی ڕێگەپێدراو، چارەسەرکاری دەرونی ڕێگەپێدراو، سێکسزان

براندن سێکیتۆ (Brandon Sekitto)
چارەسەرکاری خێزان، پەیوەندیکاری نێوان کەلتورەکان

لۆتا کاڤینگ (Lotta Kajving)
ڕاوێژکاری قوتابخانە، زانای بواری هەڵسوکەوت و ڕاوێژکاری سێکسی پشتڕاستکراوە

دانی لیند (Dani Lind)
برهەمهێنەری فیلمی "خێرایی زۆری پۆرنی ئەنتەرنێت و تاقیکردنەوەی نەوەکان"

میکیس کاناکاریس (Mikis Kanakaris)
گەشەپێدەری چالاکی و سەرکردەی گفتوگۆکردن، stiftelsen 1000 Möjligheter & Unga Relationer

گەورەکان منداڵان ڕادەکێشن
ناردنی وێنەی ڕووت

چۆن دەتوانیت قسە لەگەڵ منداڵەکەت بکەیت دەربارەی بەکارهێنانی سێکسی بازرگانی؟

ئێمە چاومان بە گابریێلا کۆرنکوڵ وۆڵف کەوت، کە ئۆمبودسمان دژی بەکارهێنانی سێکسی بازرگانی منداڵان OKSE بوو کاتێک باشترین ئامۆژگاری خۆی دەدات بە دایک و باوکان.

  • گەورەکان منداڵان ڕادەکێشن بۆ ناردنی ڕووتی دژی ڕۆبۆکس

    گابریێلا دەڵێت باوترین پلاتفۆرمەکان کە منداڵان ڕووبەڕووی بەکارهێنانی سێکسی بازرگانی دەبنەوە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانی خۆیانن.

    سناپ چات یەکێکە لە باوترین پلاتفۆرمەکان. بۆ نموونە، لەوانەیە گەورەکان یان منداڵانی گەورەتر پەیوەندییان پێوە بکەن و پارەی ناو یارییەکە پێشکەش بکەن لە بەرامبەر وێنەی ڕووت. کاتێک تاوانبارەکان وێنەیەکیان وەرگرت، دەتوانن هەڕەشەی بڵاوکردنەوەی بکەن بۆ ئەوەی زیاتر بەدەست بهێنن."

  • د.

    سەرەتایەکی باش ئەوەیە کە پرسیار لە ئەزموونی هاوڕێکانت بکەیت. ئەمە وا دەکات کە منداڵەکە ئاسانتر قسە لەسەر بابەتەکە بکات و شتێکی باوە بۆ منداڵان کە لە جیاتی گەورەکان دەربارەی ئەزموونی خۆیان بە هاوڕێکانیان بڵێن.

    بۆ نموونە، دەتوانیت بڵێیت:

    زۆر باوە بۆ منداڵان کە وێنەی بەشەکانی جەستەی تایبەتی کەسانی تر یان پرسیاریان لێ بکرێت دەربارەی ناردنی وێنەی بەشەکانی جەستەی تایبەتی خۆیان. ئایا ئەمە بەسەر هیچ هاوڕێیەکت یان کەسێک لە قوتابخانە ڕوویدا؟"

  • د.

    منداڵان دەستدرێژی دەکەنە سەر منداڵانی تر بۆ ڕێگریکردن لەمە، گرنگە منداڵان ئاگادار بکەنەوە دەربارەی ئەوەی چی نایاساییە بۆ منداڵانی تر بکرێت، وەک:

    ۱. ناتوانیت زۆر ڕەشکردنەوە بکەیت یان قەرەبوو پێشکەش بکەیت بۆ کەسێک کە ڕازی بێت بە کرداری سێکسی.

    2. داوا لە منداڵانی بچووکتر لە خۆت مەکە کە وێنەی ڕووت بنێرن.

    ڕێگەت پێ نادرێت وێنە و ڤیدیۆی بەشەکانی تری جەستەی منداڵان بڵاو بکەنەوە.

  • مەکە:

    منداڵان نایانەوێت دایک و باوکیان بێزار بکەن مەترسی ئەوە هەیە کە جاری داهاتوو پێت نەڵێن ئەگەر گەورەکان کاردانەوەیەکی بەهێزیان هەبێت. هەستەکانت ڕابگرە و بزانە منداڵەکە چۆن بیردەکاتەوە و هەست دەکات. با ئەزموونی منداڵەکە لە سەرنجدا بێت.

    هەرگیز بەرپرسیارێتی ڕێگریکردن لە دەستدرێژیکردنە سەر قوربانییەکە مەکە. بۆ ئه وه ی که سانی تر ناتوانن داوای وێنه یان لێ بکه ن یان بڵاویان بکه نه وه .

    لەوانەیە هەست بە سەرنجڕاکێشی بکەیت کە وێنەی بەشەکانی جەستەی تایبەت بنێریت بۆ کەسانی تر، بەڵام وێنەکان بە ئاسانی زیاتر بڵاو دەبێتەوە و دەتوانیت هەست بە خراپی بکەیت دەربارەی. ئەگەر ئەمە ڕووبدات، ئەوە ئەو کەسەیە کە وێنەکان بڵاو دەکاتەوە کە لۆمە دەکات و من بەڕاستی دەمەوێت پێت بڵێم تا بتوانم یارمەتیت بدەم. تووڕە نابم" .

  • سندوقی ڕاستی:

    منداڵان وێنەی دەستدرێژیکردنە سەر منداڵان لە Snapchat بڵاو بکەنەوە

    لەم ساڵانەی دواییدا، زۆر باو بووە کە منداڵان تاوانبار بکرێن بە تاوانی پۆرنۆگرافی منداڵان دوای بڵاوکردنەوەی دەستدرێژی سێکسی بە بەڵگەنامەکراوی منداڵان. ئەم بڵاوبوونەوەیە زۆرجار لە سناپ چات یان تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانی دیکە ئەنجام دەدرێت، هەندێک جار لەوەی پێی دەوترێت "گروپەکانی ئاشکراکردن" کە ئێکپات لەم دواییانەدا تێبینی کردووە. زۆرجار منداڵان هیچ مەبەستێکی سێکسییان لەگەڵ بڵاوکردنەوەکەدا نییە، بەڵام بڵاوکردنەوەی نایاساییە بەبێ گوێدانە مەبەستەکەی و هەر هاوبەشییەکی نوێ دەستدرێژییەکی نوێیە بۆ سەر منداڵەکە لە وێنەکەدا.

    سەرچاوە: پۆلیس

هەنگاوی 2:
چالاک کردنی پاراستنی منداڵ لە سەرچاوەی دیجیتاڵی

ئایا دەزانی کە ئەپڵ و گوگڵ، هەروەها کۆمپانیای تریش، پاراستنی منداڵ لە دیجیتاڵی تایبەت بە خۆیان هەیە کە دەتوانی بۆ منداڵەکەت چالاکی بکەیت؟ هیچ شتێک نییە بەناوی پاراستنی وۆتەر ڕایت (watertight)، بەڵام ئەوان مەترسی ئەوە کەمدەکەنەوە کە منداڵە بچوکەکان بەڕێکەوت بچنە ناو ئەو سایتانەی کەوا توندووتیژی و پۆرنۆگرافی و هتد تێدایە.

ئایکۆنێکی ڕەش و زەرد لە مۆبایلێک لەگەڵ قوفڵ

Följ stegen nedan för att skydda ditt barn från att exponeras för porr & våld. Det är enkelt, gratis och tar bara 60 sekunder! Aktivera både Apples och Googles barnskydd om ditt barn använder Apples produkter, alltså en iPhone, iPad eller Mac-dator.

Apples produkter

1. Gå in på Inställningar
2. Klicka påSkärmtid
3. Klicka på (iOS) “Begränsa innehåll/integritet”, (Macbook) “Innehåll och integritet
4. Välj (iOS) “Begränsa innehåll/integritet”, (Macbook) “Innehåll och integritet
5. Klicka på (iOS) “Affär, webb, Siri och Game Center”, (Macbook) “App Store, medier, webb och spel
6. Klicka på (iOS) “Webbinnehåll", (Macbook) “Tillgång till webinnehåll" och välj "Begränsa vuxet innehåll
7. Backa till “
Skärmtid”, klicka på “Använd lösenkod för Skärmtid” & välj en 4-siffrig kod

Google SafeSearch

1. Gå in på google.se
2. Klicka på “
Inställningar
3. Klicka på “
Sökinställningar”, under SafeSearch och välj “Dölj explicita resultat
4. Klicka på “
Spara” längst ner på sidan

Du kan optimera barnskyddet på Googles webbläsare genom att skapa ett eget konto till barnet där du uppger barnets ålder, då förstår Google att det är ett barn som använder webbläsaren.



KLART!



Här nedan finns en ännu tydligare beskrivning med skärmvyer.


بەرهەمەکانی ئەپڵ

چالاککردن

لە بازنەیەکی ڕەشدا بە چوارچێوەیەکی ڕەش

بچۆ سەر “ڕێکخستنەکان” پاشان کلیک بکە لەسەر “سکرین تایم”


لە بازنەیەکی زەرددا لەگەڵ چوارچێوەیەکی ڕەشدا

کلیک بکە لەسەر “ناوەڕۆک و سنووردارکردنی تایبەتمەندێتی (Content & Privacy Restrictions)”


۳ لە بازنەیەکی زەرد لەگەڵ چوارچێوەیەکی ڕەش.

“ناوەڕۆک و سنووردارکردنی تایبەتمەندێتی (Content & Privacy Restrictions)” کارا بکە


چوار لە بازنەیەکی زەرد بە چوارچێوەیەکی ڕەش

“سنوردارکردنی ناوەڕۆک (Content Restrictions)” هەڵبژێرە


پێنج ڕەش لە بازنەیەکی زەرد لەگەڵ چوارچێوەیەکی ڕەش

کلیک بکە لەسەر “ناوەڕۆکی وێب (Web Content)”


شەش ڕەش لە بازنەیەکی زەرد لەگەڵ چوارچێوەیەکی ڕەش

کلیک بکە لەسەر “سنووردارکردنی وێبسایتی گەوران (Limit Adult Websites)”


بۆ زیاترکردنی سەلامەتی لەسەر ئەپڵ ئایفۆن، دەتوانی کلیک بکەیت لەسەر "بەکارهێنانی کۆدی تێپەڕی سکرین تایم" لە بەشی "سکرین تایم" و کۆدی تێپەڕی 4 نمرەیی هەڵبژێرە. دوای ئەمە بۆ داخڵ بوون بۆ ئەو سایتانەی کە لەلایەن ئەپڵ سنووردارکراون، داوای کۆدەکە دەکرێت.


تەواو!

ڕەنگێکی ڕەش و زەرد کە وشەی (یای) دەدرەوشێتەوە.

هەروەها گەڕانی سەلامەتی گوگڵ (Google SafeSearch) چالاک بکە ئەگەر منداڵەکەت ئایفۆنی هەیە


گەڕانی سەلامەتی گوگڵ (Google SafeSearch)

لە بازنەیەکی ڕەشدا بە چوارچێوەیەکی ڕەش

سەردانی ئەمە بکە google.se


لە بازنەیەکی زەرددا لەگەڵ چوارچێوەیەکی ڕەشدا

کلیک لەسەر "ڕێکخستنەکان (Settings)" بکە


۳ لە بازنەیەکی زەرد لەگەڵ چوارچێوەیەکی ڕەش.

کلیک بکە لەسەر "ڕێکخستنەکانی گەڕان (Search settings)"، لەناو بەشی گەڕانی سەلامەت (SafeSearch) و پاشان کلیک بکە لەسەر "فلتەر (Filter)"


کلیک بکە لەسەر "خەزن کردن (Save)" لەلای خوارەوەی لاپەڕەکە

تەواو!

ڕەنگێکی ڕەش و زەرد کە وشەی (یای) دەدرەوشێتەوە.

هەروەها گەڕانی سەلامەتی گوگڵ (Google SafeSearch) چالاک بکە ئەگەر منداڵەکەت ئایفۆن یان تەلەفۆنی ئەندرۆیدی هەیە.

چاپکردن و دابەشکردن:

"پاراستنی منداڵانی ئەپڵ و گووگڵ لە 60 چرکەدا چالاک بکەن"

ناوچەی خاڵی لە پۆرنۆگرافی بۆ منداڵەکەت درووست بکە لەڕێگەی بڵاوکردنەوەی ڕێنمایی ئێمە لەبارەی چۆنییەتی چالاککردنی پاراستنی منداڵ لە ئەپڵ و گوگڵ لە 60 چرکەدا بۆ هەموو دایکان و باوکان کە منداڵیان هەیە لە قوتابخانەی منداڵەکەتدا، یانەکانی دوای قوتابخانە، تیمی باسکتبۆڵ و هەروەها لە گروپی هاوڕێکانیان! تاکە ڕێگا بۆ پاراستنی منداڵەکەت ئەوەیە کە هەموو منداڵانی دەوروبەری منداڵەکەت بپارێزیت.

کۆدێکی کیوئاڕ (QR) لە ڕێنماییەکەدا ئاماژەدەکات بە ڕێنماییەکانی شارەزایان بەگوێرەی تەمەنی منداڵ دەربارەی چۆنییەتی ئەنجامدانی قسەکردنی گرنگ لەبارەی پۆرنۆگرافی!

هەروەها بەشێوەی دیجیتاڵی بڵاوی بکەوە، بۆ نمونە لە چاتی وەتسئەپ و زنجیرەکانی ئیمەیل لەگەڵ باوانی تردا!زۆر ئاسان و ئاسان!

کاریگەر و زۆر ئاسان!

لاپەڕەی زانیاری لەبارەی ڕێگریکردن لە پۆرنۆگرافی! چاپی بکە و بیبەخشە بە کەسانی تر!

کارێکی باوە کە منداڵان پۆرنۆگرافی ڕووبەڕووی یەکتر بکەنەوە - زۆرجار لە تەمەنی بچوکی قۆناغی سەرەتایی قوتابخانەدا! دەتوانی ناوچەی خاڵی لە پۆرنۆگرافی بۆ منداڵەکەت درووست بکەیت لەڕێگەی بڵاوکردنەوەی ڕێنمایی پاراستنی ئێمە لەبارەی گەڕانی سەلامەتی گوگڵ (Google SafeSearch) و پاراستنی منداڵی ئەپڵ (Apple Child Protection) بۆ دایکان و باوکانی تر لە پۆلی منداڵەکەتدا لە قوتابخانە، گروپی هاوڕێی منداڵەکەت و تیمی باسکتبۆڵ.

ئایکۆنێکی ڕەش و زەرد کە دوو دەست دروست دەکات
  • پاراستنی منداڵ لە دیجیتاڵی بەکاردێت بۆ سنووردارکردنی ڕووبەڕووبوونەوەی خودکاری بە پۆرنۆگرافی بەشێوەی ئۆنلاین بۆ منداڵە بچوکەکان لە قۆناغی پێش قوتابخانە، و تەمەنی قوتابخانەی سەرەتایی. هیچ جۆرێکی پاراستنی منداڵ لە دیجیتاڵی بەشێوەی سەد لە سەد پشتی پێ نابەسترێت و پێویستە هەمیشە هاوشان بێت لەگەڵ گفتوگۆی ناوناوە و کەسی و گونجاو بەگوێرەی تەمەنی منداڵەکە.

    وەکو دایک و باوک، ناکرێ دابنیشیت و وای دابنێیت کە پاراستنی منداڵ (child protection) هەموو کارەکەت بۆ دەکات و منداڵەکەت دەتوانێ جیاوازی بکات لەنێوان سێکس و مامەڵەی توندوتیژ کە ڕوودەدات بەبێ ڕەزامەندی لە پۆرنۆگرافی. بە خۆشحاڵییەوە، تۆ دەتوانی جیاوازییەکی گەورە درووست بکەیت لەڕێگەی قسەکردن لەگەڵ منداڵەکەت.

  • پاراستی منداڵ لە جیهانی دیجیتاڵی هەمان کاریگەری هەیە وەکو Systembolaget. مەحاڵ نییە کە کحول (مەشروب) بکڕیت یان لە پاراستنی منداڵ لە جیهانی دیجیتاڵی تێبپەڕیت، بەڵام ئەمانە دەست گەیشتن بۆ هەندێک ناوەڕۆک سنووردار دەکەن. بە گەورەبوونی تەمەن بۆ یەکەم تووشبوون جیاوازییەکی گەورە درووست دکات. زۆرجار کارەکە زەحمەتتر دەبێت بۆ منداڵانی تەمەن بچوکتر تا لەگەڵ کاردانەوەیان ڕابێت.

     

  • بە ملیۆنان ڤیدیۆی پۆرنۆگرافی بێ بەرامبەر لەسەر ئەنتەرنێت هەیە کە هەموو کەسێک بەبێ ڕەچاوکردنی تەمەن دەتوانێ دەستی پێی بگات بەبێ هیچ سنوورێک. شتێکی باوە ئەگەر منداڵان ڕووبەڕووی پۆرنۆگرافی ببنەوە بەبێ ویستی خۆیان تەنانەت لە تەمەنی بچوکی قۆناغی سەرەتایی قوتابخانەدا، بۆ نمونە لەڕێگەی پیشاندانیان لەلایەن هاوڕێیەک یان لەلایەن خوشک/برایەکی لە خۆی گەورەتر. شتێکی باوە کە ڕەوتی پۆرنۆگرافی سوکایەتی و توندووتیژی جەستەی تێدابێت وەکو دەست لە قوڕگ نان و "دەمگرتن". ئەمە هەروەها زۆرجار بە ئاڕاستەی سێکسی کەسە نزیکەکان دەڕوات. بەهۆکاری ئاسانی لە دەستگەیشتن، پۆرنۆگرافی بووەتە سەرچاوەی سەرەکی پەروەردەی سێکسی، هەندێکجار تاکە سەرچاوەیە بۆ چەندین منداڵ. هەروەها هەندێک منداڵ ئەو جووڵانەی بینیویانە لە پۆرنۆگرافی لەسەر منداڵانی تردا جێبەجێی دەکەن. لێرەدا زانیاری زیاتر بخوێنەوە دەربارەی ئەوەی چۆن منداڵان دەکرێ کاریگەر بن بە پۆرنۆگرافی.

  • ئەفسانە: "پاراستنی دیجیتاڵی منداڵان هەمیشە زانیاری و پەروەردەی سێکسی لادەبات." 


    ڕاستی: ئاسانە پشکنین بۆ ئەوە بکەیت کە سیستەمی دیجیتاڵی پاراستنی منداڵان ئەو لاپەڕانە لا نەبات کە پەروەردەی سێکسییان تێدایە و زانیاری ئێل جی بی تی ئێکی تێدایە، بۆ نموونە umo.se، rfsu.se، rfsl.se و snaf.se. زۆر ئاسانە ئەگەر ماڵپەڕێکی دیاریکراو بە ڕێکەوت بسڕدرێتەوە. 

    ڤیدیۆ: "پاراستنی منداڵان کار ناکات"

    ڕاستی: پاراستنی دیجیتاڵی منداڵان ئاماژە بە منداڵانی بچووک دەکات لە تەمەنی پێش قوتابخانە، سەرەتایی و ناوەندی کە کاریگەرییەکی گرنگی هەیە. هیچ پاراستنێکی دیجیتاڵی منداڵان نییە کە سەدا سەد کاریگەری هەبێت، هەروەک هیچ دەرگایەکی دەرگا، دۆزەرەوەی دووکەڵ یان فرۆشگای کحولی نییە کە ۱۰۰٪ توانای هەبێت. دەرگای داخراوەکان دەتوانرێت بشکێنرێن، ئاگادارکەرەوەی دووکەڵ دەتوانێت بشکێت و دەکرێت داوا لە کەسێک بکەیت کە تەمەنی لە 18 ساڵ زیاترە کحول بکڕێت. 
هەرکەسێک بیەوێت بە دەوری سیستەمێکی دیجیتاڵی پاراستنی منداڵاندا بگەڕێتەوە، هەمیشە دەتوانێت ئەوە بکات، بەڵام کۆمەڵگا سنووردارکردنی شتی جۆراوجۆر دەکات کە زۆرترین زیان بە منداڵان دەگەیەنێت. هەروەها پاراستنی دیجیتاڵی منداڵان بەهایەکی گرنگی ئاماژەی یاسایی هەیە. سیستەمی دیجیتاڵی پاراستنی منداڵان هەیە کە کاریگەری زیاتر یان کەمتریان هەیە. بۆیە گرنگە بە بەردەوامی بژاردە هەڵبژێردراوەکە تاقی بکەینەوە و پاراستنی دیجیتاڵی منداڵان تێکەڵ بکەین کە پەیوەندی منداڵانی بچووک سنووردار دەکات لەگەڵ وێنەی پۆرنۆگرافی لەگەڵ سیاسەتی ئازاد و پەروەردەی ئاسایی و ڕەخنەگرانەی تەمەن. 

    ئەفسانە: "سیستەمی پاراستنی دیجیتاڵی منداڵان بەرهەمی پێچەوانەیە چونکە بەشدارن لە نەبوونی گفتوگۆ." 


    لێکۆڵینەوەیەک لە زانکۆی ئوپسالا لە ساڵی 2016 دەریخستووە کە تەنها ژمارەیەکی کەم لە منداڵانی توێژینەوەکە لەگەڵ گەورەکان قسەیان کردووە دەربارەی پۆرنۆگرافی. لەو کاتەدا، زۆربەی شارەوانییەکان پاراستنی دیجیتاڵی منداڵانیان چالاک نەکردبوو دژی وێنەی پۆرنۆگرافی لە قوتابخانەکاندا و بە هەمان شێوە ژمارەیەکی زۆر کەم لە دایک و باوکان پاراستنی منداڵەکانیان لەسەر ئامێرە دیجیتاڵییە تایبەتەکان چالاک کردبوو، بەڵام پەیوەندییەکان ڕووی نەدا. بە واتایەکی دیکە، گفتوگۆکان زۆرجار ئامادە نین، بەبێ گوێدانە ئەوەی کە ئایا هیچ پاراستنی دیجیتاڵی منداڵ هەیە یان نا - مەگەر گەورەکان چالاکانە دەست بە گفتوگۆکان بکەن. لەبەر ئەوە، گرنگە کە خۆپاراستن چارەسەرێکی گشتگیر لەخۆ بگرێت کە هەردوو ناوچەی پەیوەندی منداڵانی بچووک سنووردار دەکات بۆ وێنەی پۆرنۆگرافی و پاراستنی دیجیتاڵی منداڵان لەگەڵ سیاسەتی ئازاد و پەروەردەی ئاسایی و ڕەخنەگرانەی تەمەن و گفتوگۆی ڕەخنەگرانە تێکەڵ دەکات.

    زانکۆی ئوپسالا ۲۰۱۶

  • لە ساڵی 2022 دا، ئەنجومەنی ئەوڕوپی بڕیارێکی دەرکردووە کە بەتووندی ئەوە ڕادەسپێرێت هەر 46 وڵاتە ئەندامەکەی ئەنجومەنی ئەوڕوپی هەڵبستن بە کەمکردنەوەی نزیکەی 100 ملیۆن حاڵەتی ڕووبەڕوونەوەی منداڵان بە پۆرنۆگرافی. بەم شێوەیە ئەنجومەنی ئەوڕوپی داوا لە حکومەتی سویدی دەکات - کە هێشتا هەنگاوی نەناوە بۆ پاراستنی منداڵانی سویدی لە پۆرنۆگرافی بەگوێرەی ئەم یاسایە - بۆ پابەندبوون و دڵنیاییدان بەگوێرەی داواکارییەکانی ئەنجومەنی ئەوڕوپی.

    پۆرفری براندۆم پەیوەندی بە حکومەت کردووە بۆ بەدواداچوونی ئەوەی کە ئایا حکومەت کاردەکات بەگوێرەی یاساکەی ئەنجومەنی ئەوڕوپی. تاوەکو ئێستا، حکومەت وەڵامی پرسیارەکەی نەداوەتەوە. پۆرفری براندۆم بەردەوام دەبێت لە بەدواداچوون بۆ دەستکەوتنی وەڵامەکان.

    ئەنجومەنی ئەوڕوپی ئەم نووسینەی خوارەوەی لەسەر وێبسایتی ئەنجومەنی ئەوڕوپی بڵاوکردۆتەوە:

    "ئامێرە دیجیتاڵییەکان پێویستە ڕێگریکاری ناوەڕۆکی تێدابێت تایبەت بە گەوران بۆ پاراستنی منداڵان

    هەموو ئامێرە دیجیتاڵییەکان پێویستە لایەن و ئامرازی کۆنتڕۆڵی باوانی بەشێوەیەکی ئاسان تێدابێت بۆ پاڵاوتن و بلۆک کردنی بابەتەکانی پۆرنۆگرافی کە بەشێوەیەکی ئاسایی بۆ ئەوان درووستکراوە بۆئەوەی ڕێگری بکرێت لە تووشبوونی منداڵان بە بابەتی گەوران، هەروەکو کۆمەڵەکە وا دەڵێت. ئەم ئامرازانەی کۆنتڕۆڵ کردن پێویستە "بەشێوەیەکی سیستەماتیکی لە شوێنە گشتییەکاندا چالاک بکرێن، وەکو قوتابخانەکان، پەرتوکخانەکان و یانەکانی گەنجان".

    بە پشت بەستن بە بڕیار بە کۆی دەنگ لەسەر بنەمای ئەو ڕاپۆرتەی لەلایەن دیمیتری هوبرۆن ئامادەکراوە (فەرەنسا، ALDE)، ئەو پەرلەمانتارانە نیگەرانی قووڵی خۆیان دەربڕیوە لەبارەی "تووشبوونی بێ وێنەی منداڵان بە وێنە پۆرنۆگرافییەکان، کە ئەمەش زیان بە گەشەکردنی دەرونی و جەستەییان دەگەیەنێت". ئەوان دەڵێن ئەم تووشبوونەی منداڵان، "مەترسییەکان زۆر زیاتر دەکات لەبارەی هەڵگەڕانەوەی جێندەری، ئالوودەبوون بە پۆرنۆگرافی و سێکس کردن لە تەمەنێکی زوودا و هاوشان لەگەڵ سێکس کردنی ناتەندروست."

    لێرەدا هەموو بڵاوکراوەکەی ئەنجومەنی ئەوڕوپی بخوێنەوە!

  • پرسیار لە شارەوانی خۆت بکە لەبارەی بوونی پاراستنی منداڵ لە جیهانی دیجیتاڵی لە دامەزراوەکانی شارەوانی بۆ منداڵان، وەکو قوتابخانەکان، یانەکانی دوای قوتابخانە و پەرتوکخانەکان. دەتوانی پێشنیازی هاوڵاتی پێووسەختە-نووسراومان بنێریت “Hej kommun!” [سڵاو شارەوانی!] بۆ پۆستەی زانیاری شارەوانی ناوچەکەی خۆت یان بۆ کەسی سەرەکی لە دەستەی جێبەجێکاری شارەوانی، بەبێ گوێدانە ئەوەی کە شارەوانییەکە پێشنیازی هاوڵاتییان وەردەگرێت یاخود نا. هەروەها پرسیار بکە لەوەی کە ئایا پاراستنی منداڵ لە جیهانی دیجیتاڵی لە شارەوانییەکی تۆدا هەیە لە تۆڕەکانی وایفای کراوە لە ژینگەی گشتیدا کە تیایدا منداڵان ئامادەدەبن وەکو ڕیستۆرانتەکان، مۆڵەکانی بازاڕکردن، شوێنەکانی یاری کردن، پەرتوکخانەکان، هتد.

    ئێمە دەتوانین بەیەکەوە کاربکەین بۆ بەرەوپێشبردنی گەشەکردن و زیادکردنی سەلامەتی منداڵ!

چاپکردن و دابەشکردنی لاپەڕەی زانیاری:

"چۆن سەلامەتی سەرهێڵ لە دەوروبەری منداڵەکەت زیاد بکەیت!"

ناوچەی خاڵی لە پۆرنۆگرافی بۆ منداڵەکەت درووست بکە لەڕێگەی بڵاوکردنەوەی لاپەڕەی زانیاری ئێمە لەبارەی چۆنییەتی چالاککردنی پاراستنی منداڵ لە ئەپڵ و گوگڵ لە 60 چرکەدا بۆ هەموو دایکان و باوکان کە منداڵیان هەیە لە قوتابخانەی منداڵەکەتدا، یانەکانی دوای قوتابخانە، تیمی باسکتبۆڵ و هەروەها لە گروپی هاوڕێکانیان! تاکە ڕێگا بۆ پاراستنی منداڵەکەت ئەوەیە کە هەموو منداڵانی دەوروبەری منداڵەکەت بپارێزیت.

کۆدێکی کیوئاڕ (QR) لە ڕێنماییەکەدا ئاماژەدەکات بە ڕێنماییەکانی شارەزایان بەگوێرەی تەمەنی منداڵ دەربارەی چۆنییەتی ئەنجامدانی قسەکردنی گرنگ لەبارەی پۆرنۆگرافی!

بە هەروەها بەشێوەی دیجیتاڵی بڵاوی بکەوە، بۆ نمونە لە چاتی وەتسئەپ و زنجیرەکانی ئیمەیل لەگەڵ باوانی تردا!

کاریگەر و زۆر ئاسان!

لاپەڕەی زانیاری بڵاوبکەوە لە کۆبوونەوەی داهاتووی باواندا!

    • یەکێک لە ڕێنماییە گرنگەکان ئەوەیە کە قسە لەگەڵ یەکێک لە باوان یان زیاتر بکەیت بەرلە بەڕێوەچوونی کۆبوونەوەی دایکان و باوکان تاوەکو ژمارەیەکی زیاتر لە ئێوە بابەتەکە بەیەکەوە دەربخەن. دوای ئەوە ئێوە پڕۆسەکەتان دەستپێکردووە و دەتوانی بەشێوەیەکی ئاسان خەڵکێکی زیاتر لەگەڵتدابن.

    • یەکێک لە ڕێگاکانی دەستپێکردنی گفتوگۆ ئەوەیە کە قسە بکەیت دەربارەی چۆنییەتی ئاگاداربوون لەبارەی کێشەکە، بۆ نمونە تۆ پۆستێکی پۆرفری براندۆمت بینی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی.

    • لاپەڕەی زانیاری بڵاوبکەوە تاوەکو هەموو کەسێک پوختەیەکی لە زانیارییەکە لەلابێت لە ماڵەوەیدا و هاوشان لەگەڵ ناونیشانی ئەم سایتە کە دەتوانن تیایدا یارمەتی زیاتر بدۆزنەوە. بەگوێرەی ئەزمونی ئێمە، باوان (دایکان و باوکان) سوپاسگوزار و دڵخۆشن بە یارمەتییەکە!

    • دوای بەڕێوەچوونی کۆبوونەوەکە، دەتوانی لاپەڕەی زانیارییەکە بدەیتە کەناڵەکانی باوانی منداڵانی پۆلەکە، بۆ نمونە چاتی وەتسئەپ، ئیمەیل یان لاپەڕەی فەیسبوکی هاوبەش.!

ڕەنگێکی ڕەش و زەرد لە خەڵاتێک کە دەدرەوشێت