Wiele dzieci w klasach 0 – 3 nie zna słowa „pornografia” ani nie wie, czym ona jest. Unikaj tego słowa, jeśli Twoje dziecko jeszcze go nie słyszało, żeby nie wyszukało go w Internecie i nie zetknęło się z pornografią. Zamiast tego powiedz dziecku, że w Internecie są rzeczy, których dzieci nie powinny oglądać. Na przykład nagie zdjęcia i filmy, w których niektórzy ludzie nie szanują intymnych części ciała innych ludzi, a czasem nawet robią sobie nawzajem krzywdę.

Jeśli dziecko jeszcze tego nie wie, powiedz mu, które części ciała są intymne: siusiak, muszelka, pupa, usta, wewnętrzna strona ud i piersi u starszych dziewczynek. Powiedz mu też, że intymne części ciała należą tylko do danej osoby i każdy może dotykać tylko swoich własnych. Ważne jest również, aby wyjaśnić, że trzeba szanować całe ciało i nikt nie może dotykać nas w sposób, który nie jest dla nas komfortowy.

Zgodnie z programem nauczania opracowanym przez Szwedzką Agencję ds. Oświaty (Skolverket), dzieci powinny uczyć się o nietykalności cielesnej w przedszkolu. W wielu przedszkolach wykorzystywany jest materiał „Stopp min kropp” („Stop! To moje ciało!”) opracowany przez Rädda Barnen. Materiał można pobrać online, jeśli chcesz wykorzystać go w rozmowie z dzieckiem.

Kiedy jako dorośli stosujemy zasadę zgody, pokazujemy, że nietykalność cielesna dzieci i innych osób jest czymś ważnym i oczywistym. Każda uczestnicząca osoba powinna zawsze czuć się komfortowo przed, w trakcie i po kontakcie fizycznym z inną osobą. Przykładem może być zaproszenie do przytulenia za pomocą słów i mowy ciała oraz zaczekanie, aż dziecko da sygnał na „tak” lub „nie”. W ten sposób uczymy dzieci szacunku dla własnego ciała i ciała innych.

Naucz dziecko, że uzyskanie zgody jest zadaniem osoby podejmującej inicjatywę fizyczną. Możesz na przykład powiedzieć dziecku: „Jeśli chcesz kogoś przytulić lub połaskotać, zapytaj go najpierw, czy też tego chce”. Dziecko może zapytać na przykład: „Chcesz się przytulić?”, „Czy to ci nie przeszkadza?” albo „Masz ochotę na łaskotki?”.

Nauczenie dziecka proszenia o zgodę w młodym wieku może ułatwić mu zaakceptowanie odmowy. Być może nie poczuje się aż w takim stopniu odrzucone, jeśli najpierw zapytało o zgodę. Wytłumacz dziecku, że nie ma nic złego w odczuwaniu smutku, złości lub rozczarowania po usłyszeniu „nie”. Odmowę zawsze należy uszanować. Wyjaśnij, że również takie słowa, jak „nie teraz”, „poczekaj”, „przestań” mogą znaczyć „nie”. Niektóre przedszkola korzystają z książki Make Equal „Okej med dig?” („Nie masz nic przeciwko?”), której tematem jest zgoda. Jeśli chcesz z niej skorzystać, możesz pobrać ją online.

Ważne jest również, aby powiedzieć dziecku, że nie ma nic złego w odmowie, nawet jeśli druga osoba jest rozczarowana. Dobrze jest wymyślić wspólnie z dzieckiem kilka odpowiedzi na wypadek, jeśli nie życzy sobie kontaktu fizycznego . Może to być na przykład: „Nie, dziękuję, na dziś koniec przytulania” lub „Przybij zamiast tego piątkę”.

Zdecydowana większość dzieci po zetknięciu się z pornografią nie powie o tym dorosłemu. Aby zwiększyć prawdopodobieństwo, że dziecko ci powie, możesz poprosić je, aby zastanowiło się, z którymi dorosłymi czuje się najbardziej komfortowo w codziennych sytuacjach. Zapytaj: „Z kim w szkole najchętniej byś porozmawiał, gdyby wydarzyło się coś, co nie byłoby dla ciebie przyjemne?”. Następnie zapytaj o inne miejsca, takie jak świetlica, zajęcia pozalekcyjne, do

Możesz powtarzać to ćwiczenie raz na kwartał, tak aby pozostawało świeżo w pamięci, a dziecko mogło zastanowić się nad nową osobą, jeśli na przykład wychowawca odejdzie. Jeśli dziecko przemyślało to wcześniej, jest bardziej prawdopodobne, że pójdzie do dorosłego, kiedy stanie się coś nieprzyjemnego. Tak samo łatwiej jest wydostać się z budynku podczas pożaru, jeśli wcześniej zapamiętało się, gdzie są wyjścia ewakuacyjne.

Prawdopodobieństwo wzrasta jeszcze bardziej, jeśli dziecko powie zaufanym dorosłym, że ich wybrało, i otrzyma od nich serdeczną reakcję. Wtedy, w pewnym sensie, rozmowa już się rozpoczęła i dziecku może być o wiele łatwiej odważyć się przyjść do dorosłego i powiedzieć mu, jeśli wydarzy się coś nieprzyjemnego. Dlatego zachęcaj dziecko, by rozmawiało z wybranymi przez siebie dorosłymi.

Dowiedzenie się, że dziecko miało kontakt z pornografią, może wywołać silne emocje u osoby dorosłej. W tym momencie ważne jest, aby powstrzymać własne emocje i całkowicie skupić się na odczuciach dziecka. Wysłuchaj, jak dziecko się czuje, zadawaj otwarte pytania, aby zorientować się, co dziecko widziało i jakie wywarło to na nim wrażenie. Mów spokojnie i pokaż, że się nie gniewasz. Pokaż również, że potrafisz słuchać niezależnie od tego, o czym opowiada dziecko i że zawsze będziesz je wspierać i mu pomagać. Nie zapomnij też o rozwianiu poczucia winy i wstydu.

Pamiętaj, że dzieci nie chcą zasmucać ani złościć dorosłych, a silne reakcje mogą sprawić, że dziecko nie będzie skłonne do rozmowy, kiedy ponownie zetknie się z pornografią. Należy dążyć do tego, by dziecko miało odwagę powiedzieć ci o tym następnym razem oraz chciało prowadzić z tobą stały dialog w miarę dorastania. Podziękuj dziecku za zaufanie i powiedz, że cieszysz się, że rozmawia z tobą o tym, co się stało.

We wszystkich rozmowach zawsze koncentruj się na dziecku i wychodź naprzeciw jego uczuciom , niezależnie od tego, czy dziecko miało kontakt z pornografią nie z własnej woli, samo ją znalazło, widziało, jak inni oglądają pornografię, czy jest po prostu ciekawe.

Det förekommer ofta rasism i porren på ett sätt som skulle vara otänkbart i de allra flesta andra sammanhang. På många porrsajter kan man t.ex. välja vilka människor som man vill titta på utifrån ras. Porrfilmerna är ofta indelade i kategorier som “Japanese”, “Arab” och “Indian” m.fl.. 

Porrindustrin sexualiserar även ofta tragedier i samhället. Det skapades t.ex. BLM-porrn (Black Lives Matter), flykting-porr och corona-porr i samband med vardera tragedi.

Porr-rasismen är ofta, precis som övriga porrgenrer, helt okommenterad av vuxenvärlden och barn lämnas ensamma med intrycken. Det barn däremot kan se är den normaliserande like-knappen på t.ex.”Bound naked young Oriental slave on her knees taught how to suck cock” noterad på Pornhub, 1 januari 2023, 72% likes. Läs mer om porr-rasismen här.

Det är särskilt viktigt att betona alla människors okränkbara och lika värde för de yngsta barnen som har extra svårt att förhålla sig till intrycken i porren. Prata med ditt barn på ett positivt sätt om olikheter. Du har en mycket viktig uppgift att bygga en stark grund som ger ditt barn motståndskraft till porrens påverkan. 

Positiv inkluderingsövning

Genom att ställa enkla inkluderande frågor kan du hjälpa ditt barn att reflektera själv över positiva aspekter med olika ursprung. 

• Vad det bästa är med att se olika ut?

• Vilka olika språk kan barnen prata i din klass?

• Vilka ord kan du på andra språk?

Vi behöver vara konkreta med barn om innehållet i porren för att skapa så mycket motståndskraft som möjligt – utan att säga för mycket – helst innan de har exponerats. Berätta att det finns saker på internet som barn inte ska se, t.ex. filmer och bilder med naket där människor behandlas illa för att de har en annan färg på huden. Förklara att tyvärr gör vissa personer andra illa och är elaka mot varandra och att det är jättedåligt. Betona att det är fel att säga något elakt eller göra illa för att man är av ett visst kön eller ser ut på ett visst sätt. Berätta att om man ser något sånt så ska man alltid komma till en vuxen som barnet är trygg med och berätta. 

Porr med incest-tema, ”barely legal” och ”teen” är några av de största trenderna på flera av de mest populära mainstreamporrsajterna med miljontals filmer som är gratis och tillgängliga för alla oavsett ålder. Därför är det vanligt att barn redan i förskoleklass och lågstadieålder exponeras för den typen av porr, t.ex. genom att ett äldre barn på skolan visar.

Exempel på porrfilmer från två av världens mest populära porrsajter är:

”SisLovesMe – Shy Stepsister With Puffy Nips Mazy Myers Gets Her Tiny Pussy Stretched By Stepbro” – 34.4K views, 87% likes. Noterad 11 januari 2023 på Youporn.

”STEPFATHER FUCKS TINY TEEN BECAUSE HIS WIFE WOULD NOT” – 10.9M views, 87% likes. Noterad 11 januari 2023 på Pornhub.

Den här typen av porrfilmer ligger ofta högt upp på startsidorna direkt när barnen kommer in på porrsajterna och det är vanligt att barn redan i lågstadieålder exponeras för s.k. “incest-porr” t.ex. genom att ett äldre barn på skolan visar. Det kan vara mycket skadligt för barn att se porr där det ser ut som att vuxna eller syskon förgriper sig på barn. Läs mer i vår kunskapsdel Hur påverkas barn? Det här är ett komplext och allvarligt problem. Om du tror att ett barn har exponerats och mår dåligt rekommenderar vi att du tar professionell hjälp, t.ex. av skolkuratorn. Läs mer i Hur påverkas barn?.

Generellt gäller övriga expertråd även här: Prata lugnt, lyft av eventuell skuld eller skam, lyssna in barnets känslor, försök att inte överföra dina egna känslor. 

Repetera med barnet att snopp, snippa, rumpa, mun, hals, insida på lår och bröst för äldre tjejer är privata kroppsdelar. Läs mer om privata kroppsdelar, kroppslig integritet och “Stopp! Min kropp!” hos Rädda Barnen hos Rädda Barnen Rädda Barnen och Treskablinoll.

Försök ta reda på om barnet har exponerats för porr genom att ställa öppna frågor och utan att säga ordet porr, om barnet inte redan kan det ordet. Istället för ordet porr kan du fråga om barnet har sett bilder och filmer med naket. 



Berätta att det tyvärr finns bilder och filmer på internet där vuxna rör barns privata kroppsdelar, att det är fel och att det inte borde vara så. Berätta att det inte är bra för barn att se bilder eller filmer där vuxna eller andra barn rör barns eller vuxnas privata kroppsdelar. 

Förklara för barnet att ingen vuxen, eller något barn, får röra vid, fota eller filma deras privata kroppsdelar eller be barnet röra barnets egna eller någon annans privata kroppsdelar.

Räkna upp några exempel så att det blir konkret och barnet förstår vilka det är detta gäller. Du kan t.ex. säga till barnet: “Varken lärare, fritidsledare, fotbollstränare, en kompis syskon eller föräldrar, kusiner eller någon annan i familjen. 

Betona att det aldrig är barnets fel eller ansvar om det händer. Berätta att det är vanligt att barn mår dåligt och kan känna sig ledsna, och att det är helt okej att känna sig ledsen och må dåligt. Säg till barnet att det viktigt att barnet berättar för en vuxen som det känner sig trygg med om det har hänt.

Sök professionell hjälp vid behov. Vi uppmuntrar alltid att anmäla till Polisen om ett barn har utsatts, vid misstanke om brott.


Czasami dzieci mają poczucie winy lub wstydu po obejrzeniu pornografii i ważne jest, aby dorośli eliminowali takie uczucia u dzieci. Możemy to zrobić na przykład mówiąc dziecku, że to nie jego „wina”, jeśli widziało pornografię i pokazując mu, że nie będziemy się gniewać. Innym sposobem jest wyjaśnienie dziecku, że to my, dorośli, chronimy dzieci przed rzeczami, których dzieci nie powinny oglądać w Internecie, i że zrobimy wszystko, co w naszej mocy, aby taka sytuacja się nie powtórzyła.

Dzieci potrzebują zrozumienia, pomocy i zaangażowania rodziców w takim samym stopniu w sieci, jak i w życiu realnym. Okazuj jednakowe zainteresowanie tym, co dziecko robi w obu światach. Usiądź obok dziecka podczas korzystania z Internetu i zapytaj je, co robi. Poproś dziecko, aby pokazało Ci rzeczy, które lubi i opowiedziało Ci o aplikacjach i grach. Okazywanie zainteresowania jest ważnym sposobem na budowanie zaufania i zrozumienia. Dzięki temu rozmowa o różnych kwestiach związanych z Internetem, nawet tych trudniejszych, staje się czymś naturalnym.

Zalecamy przestrzeganie ograniczeń wiekowych obowiązujących na różnych portalach społecznościowych. Zwykle łatwiej jest to zrobić w porozumieniu z innymi rodzicami w szkole dziecka, na zajęciach pozalekcyjnych lub wśród znajomych, zanim dzieci dostaną telefony i założą konta w serwisach społecznościowych.

Dzieci często wysyłają sobie nawzajem linki do materiałów, które nie są odpowiednie dla dzieci, takich jak linki do stron pornograficznych. Powiedz dziecku, że linki od innych osób mogą prowadzić do rzeczy, które powodują strach lub nieprzyjemne odczucia, i że zawsze powinno zapytać dorosłego, kiedy ma wątpliwości przed kliknięciem linku. Powiedz, że nigdy nie będziesz się gniewać, jeśli stanie się coś, co sprawi, że dziecko poczuje się źle. Wyeliminuj poczucie winy lub wstydu u dziecka, zachowaj spokój i wysłuchaj dziecka.

Kiedy dziecko zaczyna korzystać z mediów społecznościowych z własnego telefonu, telefonu starszego rodzeństwa lub telefonu znajomego, istnieje ryzyko, że skontaktują się z nim dorośli, którzy chcą je skrzywdzić poprzez tzw. grooming. Zachowaj czujność, jeśli chodzi o obecność dziecka w mediach społecznościowych. Istnieją dorośli, którzy wysyłają wiadomości i nagie zdjęcia do dzieci lub proszą je o wysłanie własnych nagich zdjęć, albo proszą dziecko o zrobienie zdjęć rodzeństwu lub przyjaciołom i wysłanie im tych nagich zdjęć. Dlatego tak ważne jest nauczenie dzieci o tym, czym są intymne części ciała i uświadomienie im, że nikt nie może prosić ich o robienie i wysyłanie zdjęć ich intymnych części ciała. Powiedz też dziecku, żeby nie podawało prywatnych informacji, takich jak imię i nazwisko, adres domowy, szkoła itp.

Pomóż dziecku wybrać nazwę użytkownika w mediach społecznościowych zamiast jego własnego imienia i nazwiska, ponieważ zmniejszy to ryzyko, że ktoś, kto chce je skrzywdzić, będzie w stanie je znaleźć. Pomóż także włączyć ustawienia prywatności na kontach dziecka.

Powiedz dziecku, że jeśli coś się stanie, nigdy się nie pogniewasz i zawsze będziesz je wspierać i mu pomagać. Wyeliminuj u dziecka poczucie winy lub wstydu i podziękuj za zaufanie. Skorzystaj z pomocy specjalisty, na przykład pedagoga szkolnego, jeśli tego potrzebujesz.

Na stronie policji znajdziesz więcej informacji o nagich zdjęciach i groomingu oraz porady na ten temat. Jeśli podejrzewasz popełnienie przestępstwa seksualnego przeciwko dziecku w Internecie, zgłoś to na policję.

Powiedz dziecku, że nikt nie może wysyłać mu nagich zdjęć prywatnych części ciała ani prosić o wysyłanie takich zdjęć. Powiedz, że jeśli coś takiego się stanie, koniecznie powinno porozmawiać o tym z osobą dorosłą, przy której czuje się bezpiecznie. Wyjaśnij, że po wysłaniu zdjęć i filmów traci się nad nimi kontrolę i z łatwością mogą one zostać rozpowszechnione w Internecie, gdzie pozostaną na zawsze.

Czasami nagie zdjęcia i filmy nieletnich trafiają na strony pornograficzne, a ich usunięcie może być bardzo trudne i możliwe jest ich ponowne zamieszczenie. Na stronie dittecpat.se osoby niepełnoletnie mogą uzyskać pomoc w próbie usunięcia nagich zdjęć, które zostały rozpowszechnione w sieci.

Powiedz dziecku, że jeśli coś się stanie, nigdy się nie pogniewasz i zawsze będziesz je wspierać i mu pomagać. Jasno powiedz, że to nigdy nie jest wina dziecka, jeśli ktoś rozpowszechnia jego zdjęcia. Wyeliminuj u dziecka poczucie winy lub wstydu i podziękuj za zaufanie. Skorzystaj z pomocy specjalisty, jeśli tego potrzebujesz.

Zacznij rozmowę w codziennej sytuacji, która jest komfortowa dla was obojga. Rozmowy często przebiegają płynnie, kiedy jesteśmy w ruchu lub robimy coś razem, na przykład jesteśmy na spacerze lub gotujemy. Przykładowe pytania otwierające rozmowę:

• Okaż zainteresowanie tym, co dziecko robi w Internecie. Zapytaj, co lubi i poproś o pokazanie, co robi i co ogląda.

• Zadawaj pytania w trzeciej osobie. Czy ktoś z twojej klasy oglądał albo pokazywał filmy z nagością?

• Zapytaj, czy dziecko jest ciekawe, czym jest seks, co wie o seksie i co chciałoby wiedzieć. Możesz powiedzieć, że rozumiesz, jeśli dziecko jest ciekawe, jak wygląda ciało albo jak wygląda uprawianie seksu.

Łatwym sposobem na rozpoczęcie rozmowy jest skorzystanie z pomocy z zewnątrz. Możesz na przykład zostawić na kuchennym stole książkę lub artykuł dostosowany do wieku dziecka, jak opracowana przez Rädda Barnen broszura na temat zgody „Stopp min kropp” („Stop! To moje ciało!”), skierowana do młodszych dzieci.

Poczytaj trochę na ten temat, ale nie myśl, że musisz wiedzieć wszystko, żeby przeprowadzić idealną rozmowę. Wtedy do rozmowy może nie dojść wcale, albo odbędzie się ona już po pierwszym kontakcie, zamiast przed nim. Nikt z nas nie wie wszystkiego, a w dodatku ta dziedzina bardzo szybko się rozwija. Przemysł pornograficzny nieustannie znajduje nowe sposoby na marketing, pojawiają się też nowe trendy w zakresie treści. Najważniejsze jest to, żeby żadne dziecko nie zostało pozostawione samo sobie z doświadczeniem pornografii, które może być traumatyczne. Nie odkładaj więc rozmowy na później!

Jeśli rozmowa z dzieckiem wydaje się trudna, pamiętaj, że już wcześniej rozmawialiście na trudne tematy, być może kiedy dziecko zobaczyło coś strasznego w telewizji lub ktoś był nękany w szkole. Znasz swoje dziecko, zaufaj waszej relacji i uwierz, że także w tym przypadku uda się wam znaleźć właściwą równowagę. Dzieci często chętnie rozmawiają z dorosłymi zarówno o pozytywnych, jak i negatywnych przeżyciach, ale nie zawsze same zaczynają mówić na ten temat. Dlatego ważne jest, abyśmy jako dorośli regularnie inicjowali rozmowę!